Persbericht: NVMO beperkt de toegang tot nieuwe medicijnen voor melanoompatiënten
Ondanks forse kritiek[1] van de Nederlandse kankerpatiëntenorganisaties[2], heeft de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie (NVMO) en de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) besloten om de PASKWIL-criteria aan te passen. Deze criteria zijn bepalend voor de vergoedingsstatus van medicijnen bij kanker. Stichting Melanoom stelt vast dat deze beslissing is genomen achter gesloten deuren en tegelijkertijd worden patiëntenorganisaties, en de maatschappij in het algemeen, geen enkele kans geboden om deze verstrekkende beslissing te beïnvloeden[3]. Bovendien stelt Stichting Melanoom vast dat de NVMO ten onrechte vermeldt[4] dat patiëntenorganisaties zijn geraadpleegd. Tot slot moet Stichting Melanoom concluderen dat deze beslissing niet breed gedragen wordt onder de oncologen aangezien een groot gedeelte van de oncologen tijdens de stemming niet aanwezig was en de beslissing gebaseerd is op slechts 73 stemmen vóór en 67 stemmen tegen deze maatregelen.
Melanoom is een dodelijke vorm van kanker. Patiënten hebben op spectaculaire wijze geprofiteerd van onderzoek en innovatie. Met drie typen van medicijnen die zijn goedgekeurd en vergoed door de zorgautoriteiten, verbeterde de mediane overleving van mensen met uitgezaaid melanoom van 6 maanden vóór 2011 naar een mediane overleving van 72 maanden in 2022[5]. Voor al deze geneesmiddelen heeft de overheid een financieel arrangement afgesloten met de farmaceuten waarbij een confidentiële korting is afgesproken. Artsen hebben geen enkel zicht op de prijs die voor deze geneesmiddelen betaald wordt.
Als een, puur door kosten gedreven, maatregel, zal het strenger maken van de PASKWIL criteria ervoor gaan zorgen dat niet alleen de toegang tot innovatieve kankerbehandelingen wordt beperkt, maar ook toekomstige vooruitgang daarmee zal worden afgeremd. Bovendien is er kans dat in 2028 de toegang tot de adjuvante therapieën voor stadium 3 melanoom (na 10 jaar) volledig wordt stopgezet door deze nieuwe maatregelen. Zie de link naar de brief van de NVMO aan NFK die hieronder is gepubliceerd.
De NVMO heeft bovendien op geen enkele wijze laten zien hoe deze verandering het leven van patiënten verbetert of op de lange termijn geld bespaart. Evenmin is er een haalbaarheidsstudie uitgevoerd om te begrijpen hoe de leidende spelers op het gebied van onderzoek en ontwikkeling van geneesmiddelen zullen reageren.
De PASKWIL-criteria zélf zijn zeer onvolmaakt. In de adjuvante setting is vanaf nu allereerst een risicoreductie van 40% in plaats van 30% vereist. Hiervoor is geen enkele (evidence based) onderbouwing aangedragen. Deze restrictie is bovendien niet in lijn met de eisen die de Europese Society for Medical Oncologists (ESMO) gedefinieerd heeft. Op basis van de ESMO voorwaarden, zouden deze adjuvante behandelingen juist in aanmerking moeten komen voor snelle vergoedingsprocedures vanwege de meerwaarde die in de studies is aangetoond.
Tevens is het de vraag of een algemene overlevingswinst bij deze klinische onderzoeken kan worden aangetoond, omdat patiënten baat kunnen hebben bij goede vervolgtherapieën, als de ziekte voortschrijdt. Anderzijds is ziektevrij leven na een adjuvante behandeling en voorkomen dat een gedeelte van de patiënten gemetastaseerde ziekte krijgt, uiterst patiëntrelevant. De diagnose en behandeling van gemetastaseerd melanoom is namelijk zeer ingrijpend voor patiënten en hun naasten. Bovendien zijn de kosten van behandeling in de gemetastaseerde setting veel hoger als gevolg van de langere behandelduur en vaak meerdere lijnen van behandeling.
Onderhandelingsprocedures beperken op dit moment al de toegang tot nieuwe therapieën. Twee melanoomgeneesmiddelen, een bewezen effectieve therapie voor een zeldzame, ongeneeslijke vorm van oogmelanoom en een andere voor uitgezaaid melanoom (van de huid), zitten alweer maanden in de sluis[6]. Met verdere restricties wordt de toegang nog meer verslechtert.
De implementatie van de nieuwe PASKWIL-criteria zou kunnen leiden tot het uitsluiten van maar liefst 25% van de kankermedicijnen die zijn goedgekeurd door het Europees Medicijn Agentschap (EMA) van het verzekerde pakket in Nederland. Dit zou betekenen dat Nederlandse kankerpatiënten deze medicijnen worden ontzegd. Als gevolg daarvan lopen patiënten nog meer risico’s omdat er mogelijk minder klinische onderzoeken in Nederland zullen worden gestart en uitgevoerd Dit zal leiden tot een verdere beperking van behandelopties in de toekomst.
Ondertussen wordt er geld verspild aan inefficiënt[7] onderzoek en onderbenutte[8] middelen (bijvoorbeeld in de palliatieve zorg), en is de academische wereld momenteel niet in staat om nieuwe en innovatieve therapieën op de markt te brengen of biomarkers te identificeren.
Publieke financiers in Nederland blijven teleurstellen[9] door geld uit te geven aan onderzoek dat bij patiënt en publiek onbekend blijft. Bovendien zijn innovaties t.b.v. vroegdetectie en follow-up, gepersonaliseerde geneeskunde en moleculaire diagnostiek nog lang niet geïmplementeerd en zijn patiënten voor toegang overgeleverd aan de genade van de zorgverlener. Dus, door welk wonder van de striktere PASKWIL-criteria, zal er geld worden bespaard en zal dit kankerpatiënten helpen langer en beter te leven?
In gesprekken met de belanghebbenden hebben de kankerpatiëntenorganisaties geen enkele oprechte bezorgdheid m.b.t. de getroffen patiënten gehoord, slechts aannames en loze toezeggingen. We zouden verwachten dat de NVMO and NVALT zich zorgen maken over de waarde van medicijnen en een eerlijke verdeling hiervan voor de samenleving, en de verzekeringsmaatschappijen en het Ministerie over geld en goede onderhandelingen.
We verwachten dat artsen de belangen van hun patiënten vooropstellen en zich, in overeenstemming met hun beroepseed, richten op het helpen van de patiënten die aan hun zorg zijn toevertrouwd, in plaats van te streven naar kostenbesparing voor het zorgsysteem.
We positioneren ons als patiëntenorganisatie daarom fel tegen de recent, ingestemde maatregelen van de NVMO. Het veranderen van het R&D model van innovatieve geneesmiddelen en een model van vergoeding hiervan, vereist andere acties dan het blokkeren van de meest noodzakelijke behandelingen voor kankerpatiënten.
We pleiten daarom voor meer competent, klinisch onderzoek, betere onderhandelingsschema's en een snellere adoptie van innovatie. We ondersteunen onderzoek rondom de identificatie van voorspellende biomarkers, voorwaardelijke goedkeuring en goede monitoring van zgn. ‘real world’ data. Uiteindelijk zijn een beter begrip van de behoeften van de patiënt, de kwaliteit van leven, en een oprechte samenwerking met patiënten inclusief het maatschappelijk middenveld, noodzakelijk.
Maar om welke reden dan ook, zijn wij het oneens dat de meest kwetsbaren onder ons, kankerpatiënten, een hoge prijs moeten betalen voor het onvermogen van de Nederlandse samenleving om betere economische modellen te ontwikkelen.
Hieronder de NVMO brief gericht aan NFK met daarin de specificaties van de nieuwe PASKWIL criteria:
Comments